Alledaagse dingen

Maandagochtend acht uur. Gehaast pak ik de laatste spullen bij elkaar
sla de deur achter me dicht en spring op de fiets. Precies op tijd heeft
de bewaker het hek open zodat ik niet af hoef te remmen voordat ik de
onverharde weg omhoog op cross.
Korte tijd later arriveer ik bij de Kliniek.
Aan het aantal mensen dat buiten op de bankjes zit, vermoed
ik dat er een vrouw aan het bevallen is. In de dienstkamer gooi ik
mijn tas neer en pak mijn werkjas. Nog snel een paar kleine
biscuitjes naar binnen werken waarop de binnenkomende schoonmaakster
vraagt of ik niet ontbeten heb. Ik was inderdaad iets te laat
opgestaan vanmorgen en moest tijdens mijn fietstocht nog even snel
een paar koekjes bij een van de winkeltjes aan de straat kopen.
Na dit verantwoorde ontbijt loop ik naar de verloskamer waar een vrouw
aan het bevallen is van haar tweede kind.
Ze maakt nogal veel lawaai vindt de verloskundige en die spreekt haar
duidelijk toe. Ik vind het allemaal nog wel meevallen.
Korte tijd later bevalt de vrouw van een jongen met een goede start.
Door de bevalling is de maandagochtend overdracht erbij ingeschoten.
De verloskundige van het zwangere spreekuur is dezelfde als die van de bevalling.
Zij haast zich naar de spreekkamer waar al zeker vier vrouwen meer dan een
uur zitten te wachten.

We zijn nog geen half uur onderweg of worden door de schoonmaakster gevraagd
om bij de zojuist bevallen vrouw te komen kijken. Ze verliest wat ruim bloed.
We onderzoeken haar en het blijkt dat de baarmoeder niet goed wil samentrekken.
,Dan gaan we katheteriseren` zeg ik. ,Ze kan toch gewoon zelf plassen´
zegt de verloskundige en hijst de vrouw op haar hurken op het bed en
schuift er een plastic po onder. En inderdaad de vrouw kan prima zelf plassen.
We geven haar nog wat extra medicatie en het lijkt weer onder controle.
Terug naar de spreekkamer met elk kwartier een onderbreking om de conditie van
de bevallen vrouw te beoordelen. Ze blijft toch net wat ruimer vloeien en nu
gaat er toch echt een infuus en een katheter in. In de tijd dat ik het
infuussysteem en onze zelf gemaakte katheterzak heb gefixed kan de
verloskundige nog precies een patiënt op het spreekuur zien.

Als een vrouw hier ruim vloeit is het gemis aan matjes en kraamverbanden nog
groter dan bij normaal bloedverlies. Het bloed stroomt waar het maar gaan kan,
over onder meer het matras, de lakens en de vloer.

Inmiddels is de lunchtijd al een halfuur geleden ingegaan en die is hier heilig.
Net zo heilig als het half uur dat de lunchtijd op vrijdag eerder ingaat zodat
de moslims naar de moskee kunnen gaan. Ook elke niet moslim kapt er op vrijdag
een half uur eerder mee.
Er zitten nog een paar patiënten te wachten voor een zwangerschapscontrole
maar de verloskundige piekert er niet over die nu nog te gaan zien.
Na de lunch zijn ze de eerste.
Ik werk inmiddels ook met een zeer laag bloedsuiker en ga er dan ook niet tegen in.
Op de fiets naar huis voor een propere lunch. De Nederlandse krant downloaden
en heel even relaxen. Daarna werk ik nog een tijdje aan protocollen en tegen
vier uur wil ik weer op de fiets stappen om nog even te kijken hoe het in de kliniek gaat.
Helaas band lek en de andere fiets in gebruik dus maar met de bajaj.
Bij de kliniek aangekomen wordt net de laatste zwangere op het
spreekuur gezien en ik neem nog even een kijkje bij de patiënte die
vanmorgen bevallen is. Een stralende vrouw zit op het bed. Ze voelt
zich prima, het bloedverlies is normaal en ze geniet van haar zoon.
Het eerste levende kind voor deze vrouw nadat ze bij haar vorige
zwangerschap beviel van een tweeling, waarvan de eerste tijdens de
bevalling overleed en de tweede korte tijd daarna.
Aan het einde van deze dag komt er nog een man de nieuwe autoclaaf aansluiten.
Erg fijn omdat de huidige sterilisator niet helemaal meer goed werkt.
En zonder gesteriliseerde instrumenten is het werk toch minder plezant.
Terug naar huis met de bajaj.
Morgen weer een nieuwe werkdag.

Babylonische spraakverwarring

Een van de eerste dagen vroeg ik aan een verloskundige waar ze precies woonde. Daarop kreeg ik als antwoord dat het inderdaad heerlijk weer was.

Het blijft lastig om in een land te wonen waar veel mensen slecht Engels spreken. Er wordt op alle middelbare scholen in Ethiopië Engelse les gegeven en afhankelijk
van de leraar, leer je wel of niet de taal goed te beheersen. Sommige leraren beheersen het Engels zelf zo slecht dat het begrijpelijk is dat de leerlingen er ook niet veel van bakken. Gelukkig zijn er ook bekwame leraren en leerlingen en verbaast het me soms dat op de gekste plekken wel weer goed Engels wordt gesproken. Zoals in het kleine winkeltje waar ik mijn witte bolletje voor de lunch koop.
Om nog maar wat mooie voorbeelden te noemen van prachtig Engels. Op straat wordt ik heel vaak aangeroepen met mister (meneer) en iedereen roept where are you go (waar ga je naar?). De jongen die gisteren mijn fietsband repareerde vroeg, toen ik aan kwam lopen en naar mijn lekke band wees; ,It needs oxygen?” (het heeft zuurstof nodig?). Nog wel iets meer dan een beetje zuurstof, antwoordde ik en zette mijzelf neer op de kleine boomstronkjes die als bankje functioneren.
Vanmorgen op het spreekuur vertelde een zwangere in het Amhaars dat haar eerste kind overleden was. Waarop de verloskundige naar mij vertaalde, first child is expired (het eerste kind is verlopen/over de datum) Ik dacht, je moet ook niet wachten tot de uiterste houdbaarheidsdatum verstreken is. Even later verscheen een andere vrouw voor een nacontrole. Ik vroeg aan de verloskundige of dit haar eerste kind was. Ja, zei ze het is haar eerste kind. De status van deze vrouw verscheen en ik las dat ze haar zesde kind had gekregen.
Wat ook verwarring geeft is vragen die met enkel ja of nee beantwoordt worden. Bijvoorbeeld als ik vraag: ,,Is die mevrouw er nog steeds zo slecht aan toe"? dan krijg ik hier als antwoordt nee. Dan zou je denken dat mevrouw er inmiddels beter aan
toe is maar dat bedoelen ze nou net niet te zeggen. Ze bedoelen nee mevrouw is er nog steeds slecht aan toe. In het Nederlands verwacht je dat iemand bevestigend antwoordt. Ja, mevrouw is er nog steeds zo slecht aan toe. Na een antwoordt als dit herhaal ik vervolgens nog wel drie keer de vraag in een andere constructie. Uiteindelijk kom ik er dan achter dat hetgeen je veronderstelde inderdaad klopt. Het gaat nog niet zo goed met mevrouw.

Zo grappig als ik de Engelse uitspraken van de Ethiopiërs soms vindt zo gelachen wordt er ook om mijn eerste Amhaarse woorden. Er klopt meestal bar weinig van de woorden en de zinsconstructies die ik gebruik.
Nu hoop ik alleen dat mensen wel corrigeren als het niet klopt. Er werkte al eens iemand in Ethiopië die jaren lang aan zijn patiënten vroeg; ,,Als jij niest, verlies ik dan urine?”.

Ieder zijn eigen taal lolletje.

Mijn Paleis

Niet eerder heb ik in Ethiopië in zo´n heerlijk huis gewoond.


Vorig jaar nog had ik een kamer waar geen gordijnen voor de ramen hingen en de deur
alleen dicht bleef als ik er een steen tegenaan legde.

Nu heb ik meerdere kamers, gordijnen voor de ramen en een deur die op slot kan worden gedraaid.

Het huis bevind zich op ongeveer 10-15min. fietsen vanaf de kliniek. Tien minuten als
mijn banden opgepompt zijn en 15 als ze een paar dagen later weer deels zijn leeg gelopen.

Het onderkomen wordt omheind door hoge muren en een heuse wachttoren. Dag en nacht worden ik en het huis bewaakt. Mocht je door de bewakers worden binnengelaten dan verschijnt er een ruime oprit waarlangs een enkele struik en twee papayabomen staan. Het grote huis waarin ik woon bestaat uit een ruime woonkamer met een aparte keuken, er is zelfs een oven. Er zijn drie slaapkamers en twee badkamers in het huis. Erg ruim en ik mag dan ook binnenkort het huis gaan delen met andere buitenlandse vrijwilligers die voor korte projecten in Bahir Dar verblijven. Terug naar het studentenleven.

Achter het grote huis staat het gastenverblijf waarin naast twee slaapkamers ook het
kantoor van de huis manager zich bevind. Van daaruit runt hij een microfinancierings
project.

Het enige nadeel aan het huis is dat er in theorie warm water moet zijn. Maar of de
waterdruk is gewoon niet goed genoeg of de boiler hangt te laag, het water uit de
douche is in ieder geval altijd koud. En al ren ik eerst een half uur door het Ethiopisch land, het blijft letterlijk en figuurlijk een koude douche. Wanneer ik tijd heb, kook ik water en ga ik maar weer ouderwets douchen door middel van het mengen van bakjes met heet en koud water.

Naar goed Ethiopisch gebruik heb je bij een bovenmodaal inkomen of wanneer je er bovenmodaal uitziet, een schoonmaakster, wasvrouw, tuinman, klusjesman en kok in dienst. Emebet is 22, een werkloze onderwijzeres, en zij vervult al deze diensten in één persoon. Wel zo makkelijk en één iemand die in het huis rondsnuffelt vind ik wel genoeg. Naast het wassen en koken doet ze ook de boodschappen en brengt ze mijn fiets naar de jongens aan het eind van de straat om mijn band voor de zoveelste keer te laten repareren. Voor mij scheelt dit een heleboel wachten en onderhandelen over de prijs van aardappels/rijst en bandenplak.

In het begin voelde ik me een heel klein beetje opgelaten met het idee dat zij mijn troep opruimt en boodschappen doet. Maar toen mijn Ethiopische vrienden verklaarde dat ze zeer bovenmodaal verdient voor de werkzaamheden die ze doet, voelde ik me heel wat minder schuldig.

Het is zeg maar een win-win situatie. Zij een goed salaris en ik geen schuldgevoel.

Alles is te koop.